De Bunkerschilder
"Veel is er geschreven sinds het einde
van de oorlog over bevrijding, de Holocaust en ook over de slavenarbeid in
Duitsland. Weinig is er bekend over de 40.000 Nederlandse arbeidskrachten
bij de Organisatie TODT (OT) in Frankrijk. En wat er van bekend is wordt
dikwijls verward met collaboratie. Dat is beslist niet juist."
Aan het woord is…. De Bunkerschilder.
Wie zegt U? De Bunkerschilder….. wie is
dat? Ken ik die man?
Jazeker! U kent hem heel goed. Althans, als u met enige regelmaat ons
kerkgebouw aan de Westvest in Schiedam bezoekt. En dat ook al een tijdje
doet.
Er gaat nog geen belletje rinkelen? Ook niet als ik u zeg dat zijn naam
Joop Geels is?
Ik zal u nog even in het ongewisse laten.
Nog twee citaten van De Bunkerschilder:
"Zij (de arbeidskrachten) hadden geen keus: bij niet verschijnen of
onderduiken zou de familie streng gestraft worden, dat werd hun
verzekerd!"
"Het waren meestal zeer afmattende en vuile en soms zelfs zeer zware
werkzaamheden.
Er waren wel enkele bevoorrechten, zoals koks, sanitaters
(verbandmeesters), schoenmakers en bedienden van benzinepompen. Ook zij
die in dagdelen in de omgeving van het U-dok in St. Nazaire werkten,
hadden de wat betere baantjes. "
Als ik laat in de middag van de
parkeerplaats wegrijd, zwaaien ze me na, het echtpaar Geels. Dank voor de
koffie, dank voor de koek en dank ook voor de verhalen!
Die verhalen! Mijn oren gloeien er van.
Ze zijn er nog! De mensen die verhalen
kunnen vertellen, over de oorlog! Vaders deden dat, vroeger, aan hun
kinderen. Moeders, over die vreselijke hongerwinter. Joop Geels doet het
nog steeds!
"Eigenlijk zijn het mijn kleinkinderen
geweest", vertelt Joop.
"Ik vertelde dan hoe we leefden in de barakken, samen met de andere
'slaven-arbeiders'. Wat we beleefden in onze spaarzame vrije tijd (ja, die
hadden we wel!). Over vriendschappen, het eten. Over gevaarlijke en
spannende momenten. En natuurlijk de reis, naar Bretagne!"
En dan zeiden de kleinkinderen: "Opa, schrijf het eens op. U hebt
zoveel meegemaakt en zoveel te vertellen!"
En dat heeft u toen gedaan?
"Ja, op een PC!"
Joop gaat me voor naar zijn 'schrijfkamertje'.
En daar staat'ie. De PC waar hij maanden op bezig is geweest. Eerst om te
leren hoe er mee om te gaan en toen: aan de slag!
Zo uit uw hoofd? Na al die jaren?
"Nee, ik had alles al op schrift staan. Kijk..!" en hij laat me
de schriften en blaadjes zien waarop hij zijn aantekeningen heeft
neergeschreven. Jaren geleden al.
Toen Joop het plan opvatte om de verhalen
van zijn belevenissen in een boekje te publiceren heeft hij nog wel wat
werk er aan gehad. Als je zoiets wil gaan maken dan moeten de feiten wel
gecontroleerd worden. Jaartallen, historische gebeurtenissen. Ook
plaatsnamen en dergelijke. Van een aantal gebeurtenissen was hij ook niet
zeker en heeft daarom wat oude vrienden geraadpleegd.
"Er komen veel personen in voor.
" zegt Joop. "Van sommigen heb ik helaas niet veel goeds te
vertellen. Ik heb daarom de namen veranderd. Zoals ook mijn eigen
naam".
Ik krijg een knipoog. En ik vraag natuurlijk: "oh! Sommige verhalen
over uzelf zijn ook niet zo fraai?"
Joop lacht. Ik was een jongen van 18 jaar! Ik was welliswaar gedwongen om
naar Frankrijk te gaan, maar ik ging ook wel wat van de wereld zien. En
wat doet een jonge knul allemaal, ver van huis? Maar, ik was een
gereformeerde jongen en ik mag wel zeggen dat ik dat gewoon gebleven
ben!"
Joop laat me het eindresultaat zien. Een
fraai verzorgd boekwerkje: "De Bunkerschilder, door Joop Geels. Een
verslag van zijn belevenissen in de oorlogsjaren in Frankrijk."
Het boekje is in beperkte oplage gemaakt. Voor familie en enkele vrienden.
Vanwaar de naam "De
Bunkerschilder"?
"Ik was een ambachtsman. Ik was schilder. De werkzaamheden die we
voor de Duitsers moesten doen waren van diverse aard. Van schilderen kwam
niet zoveel. Een aantal malen ben ik wel ingezet op mijn vakgebied. Onder
andere het schilderen van betonnen bunkers. Ik was een bunkerschilder.
Deze naam vond ik wel aardig voor mijn boekje."
"Ook een aardige naam voor de website op internet," vult mevrouw
Geels aan.
"Jazeker", zegt Joop, "het hele boekje staat ook op
internet!" Een familielid heeft dat voor mij verzorgd. Je kunt het
vinden onder www.debunkerschilder.nl "
December 2005.
